5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi hükmüyle, yeni kurulan veya nakit sermaye artıran şirketlerde, konan veya artırılan sermaye üzerinden,
Merkez Bankası tarafından ilgili yıl için açıklanan bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı dikkate alınarak hesaplanacak tutarın %50’sinin, kurumlar vergisi matrahından indirimi öngörülmüştür.
• 14.10.2021 tarih ve 7338 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikle, nakdi sermaye artışlarının, yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için indirim oranının %75 olarak uygulanması öngörülmüş, bu değişiklik 26.10.2021 tarihinden itibaren yapılan nakdi sermaye artışlarına uygulanmak üzere bu tarihte yürürlüğe girmiştir.
• 01.07.2022 tarih ve 7417 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikle, nakit sermaye artırımında faiz indiriminden süresiz yararlanma hakkı, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap dönemi ile bu dönemi izleyen dört hesap dönemiyle sınırlandırılmıştır.
Bu durum karşısında; 2023 hesap dönemine ilişkin olarak indirim uygulamasında, %51,60 oranı dikkate alınmış iken; 2024 hesap dönemine ilişkin olarak indirim uygulamasında, TCMB tarafından en son açıklanan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı olan %55,55 oranı dikkate alınmıştır.
İndirime konu edilecek tutarın hesaplanmasında;
• Mevcut sermaye şirketlerinde ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları,
• Yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı, dikkate alınacaktır.
Sermaye şirketleri tarafından nakdi sermaye artışına ilişkin hesaplanan indirim tutarının kazanç yetersizliği nedeniyle ilgili olduğu hesap dönemine ait matrahın tespitinde indirim konusu yapılamaması halinde bu indirim tutarları, herhangi bir endekslemeye tabi tutulmaksızın izleyen hesap dönemlerine ilişkin matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir
Nakit sermaye artırımında faiz indirimine, nakden taahhüt edilen sermayenin;
• Sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihinden,
• Tescil tarihinden sonra şirketin banka hesabına yatırılan tutarlar için ise şirketin banka hesabına yatırılma tarihinden,
İtibaren başlanmaktadır.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde, ileride yapılacak sermaye artırımından kaynaklanan sermaye taahhüdünün yerine getirilmesinde kullanılmak amacıyla, sermaye artırımına ilişkin karardan önce ortaklar tarafından sermaye avansı olarak şirketin banka hesabına yatırılan tutarların;
• Banka hesabına yatırıldığı tarihten itibaren şirketin bilançosunda öz sermaye kalemleri arasında yer alan “Diğer Sermaye Yedekleri” hesabında izlenmesi ve
• Banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde bulunduğu hesap döneminin sonuna kadar bu tutarlarla ilgili sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil ettirilmesi şartıyla, sermaye artırımı kararının ticaret siciline tescil ettirildiği tarih esas alınarak indirim uygulamasında dikkate alınmasının mümkün olduğu ifade edilmiştir.
Kurum Matrahından İndirilebilecek Tutar= Nakdi Sermaye Artışı X Ticari Krediler Faiz Oranı X İndirim Oranı X Süre
İndirimden finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsler yaralanamaz. Bunların dışındaki sermaye şirketleri şartları sağlamak kaydı ile söz konusu indirimden yararlanırlar.
Genel indirim oranı %50 olarak belirlenmiştir. 26.10.2021 tarihinden itibaren nakdi sermaye artışlarının, yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için indirim oranı ise %75’tir.
Sermaye şirketleri belirtilen bu oranlara aşağıdaki oranları ilave etmek suretiyle indirim uygulamasından yararlanabileceklerdir.
Açıklama
İlave İndirim oranı (%) Payları borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerinde indirimden yararlanılan yılın son günü itibarıyla, Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. nezdinde borsada işlem görebilir nitelikte pay olarak izlenen payların nominal tutarının ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermayeye oranı %50 ve daha az olan şirketler için, 25
Payları borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerinde indirimden yararlanılan yılın son günü itibarıyla, Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. nezdinde borsada işlem görebilir nitelikte pay olarak izlenen payların nominal tutarının ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermayeye oranı %50’nin üzerinde olan şirketler için, 50
Nakdi olarak artırılan sermayenin, yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında ve/veya bu yatırımların inşasına tahsis edilen arsa ve arazi yatırımlarında kullanılması durumunda teşvik belgesinde yer alan sabit yatırım tutarla sınırlı olmak üzere, 25
Nakdi sermaye uygulamasında faiz indiriminde çeşitli sınırlamalar mevcut olup bunlar aşağıda tablo halinde gösterilmiştir;
Açıklama
İndirim oranı (%)
Gelirlerinin %25 veya fazlası şirket faaliyeti ile orantılı sermaye, organizasyon ve personel istihdamı suretiyle yürütülen ticarî, ziraî veya serbest meslek faaliyeti dışındaki faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşan sermaye şirketleri için, 0
Aktif toplamının % 50 veya daha fazlası bağlı menkul kıymetler, bağlı ortaklıklar ve iştirak paylarından oluşan sermaye şirketleri için indirim oranı 0
Artırılan nakdi sermayenin başka şirketlere sermaye olarak konulan veya kredi olarak kullandırılan kısmına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere indirilebilecek tutarın hesaplanmasında indirim oranı, 0
Arsa ve arazi yatırımı yapan sermaye şirketlerinde arsa ve arazi yatırımına tekabül eden Kısımı için indirim oranı, 0
Uygulamanın ilk defa yürürlüğe girdiği 01.07.2015 tarihine kadar olan dönemde, sermaye azaltımına gidilmiş olması halinde, azaltılan sermaye tutarına tekabül eden miktarla sınırlı olmak üzere indirilebilecek tutarın hesaplanmasında indirim oranı, 0
YMM/BD HASAN SANCAK
Kaynakça;
1. 5520 Sayılı Yasa
2. 7338 Sayılı Yasa
3. 7417 Sayılı Yasa
4. 1. Numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği