11.09.2025 tarihli 33014 sayılı Resmi Gazete’ de bugün önemli bir Yönetmelik değişikliği yapıldı. Arsa ve Arazi Düzenlemesi Hakkındaki Yönetmelikte yapılan değişiklikle;
1- İmar hakkı aktarımı detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. Böylece kamunun ortak kullanımına tahsis edilen (KOP) ancak özel mülkiyette kalan kişilerin mağduriyetleri giderilmesi amaçlanmıştır. İmar hakkı aktarımı başlıklı 38/A ve devamı maddelerde, imar hakkı aktarımının hangi usul ile nasıl yapılacağı düzenlenmiştir. Konuyla alakalı ayrıntılı bir makale kaleme alacağımdan kısaca değindim.
2- Parselasyon planı izleme ve denetleme sistemi (PARSİD) devreye sokulmuştur. Böylece, kişinin imara giren arsası hakkında yapılan düzenlemeleri öğrenmesi için ilan panosuna gitmesine gerek kalmayacaktır. PARSİD üzerinden, kişinin arsası üzerinde yapılan parselasyon planı e-devlet üzerinden duyurulacak, kişinin itirazı varsa sistem üzerinden yapabilecektir. İlanlar dijitalleştirilmiştir.
3- KOP parselleriyle alakalı hukuki el atma davalarının önüne geçilmesi adına; öncelikle yeniden plan yapılması, bu mümkün değilse DOP oranını geçen yerlerde takas yapılabileceğini, buda mümkün değilse imar hakkı aktarımı yapılması gerektiği ve bütün idari işlemlerden netice alınamazsa kamulaştırma yapılması gerektiği düzenlenmiştir.
4- DOP oranı olan %45’lik orandan fazla kesinti yapılan yerlerde 5 yıl içinde kamulaştırma işlemi yapılacağını bu süre içinde kamulaştırma yapılmazsa idarenin kararıyla 1 yıl daha ilgili idareye kamulaştırma için süre verilebileceği düzenlenmiştir.
5- Hangi idarelerin hangi KOP parselini kamulaştıracağı ile ilgili bir düzenleme sorunu vardı. Değişiklikle bu netliğe kavuşturulmuştur. Belediyelerin kamulaştıracakları alanlar; a) Belediye hizmet alanı, b) Semt spor alanı, c) Pazar yeri, d) Şehir içi toplu taşıma istasyonları ve durakları, e) Tescile konu otoparklar, f) Ağaçlandırma alanı, g) Rekreasyon alanları, h) Mesire alanı, ı) Otogar, i) Mezarlık alanı olarak belirlenmiş; kalan yerleri Milli Emlak koordinasyonunda Merkezi İdarenin sorumluluğuna bırakmıştır.
6- İmar planları iptal edildiğinde bu plana güvenerek yapı yapan maliklerin kök parsele dönememesiyle alakalı problem yeni yönetmelik değişikliği ile bertaraf edilmeye çalışılmıştır. Bu durumda olan kök parsel malikleri için yeni plan ile en yakın parsele şuyulandırma yapılacak, bu mümkün değilse takas yada idarenin rayiç bedel üzerinden kamulaştırma yapması sağlanacaktır.
7- İmar hakkı aktarımı ve takas ile ilgili SPK Lisanslı G. Değerleme Firmalarına değer tespiti yapılması yönünde yetki verilmiştir. Böylece değer tespiti yapılması işi idarenin tekelinden çıkarılarak firmalara da verilmiştir. Bu değişiklikle daha objektif değer tespiti yapılmasının önü açılmıştır. Ancak değerleme firmasının ücretini imar hakkı talebinde bulunan ödeyecektir.
Av. Asım SÖĞÜT