Yetkili müesseseler “Döviz Büfeleri” Anonim Şirket olarak kurulmalıdır. Pay senetlerinin nama yazılı olması ve nakit karşılığı çıkarılması gerekir.
Yetkili Müessese asgari Ödenmiş Sermaye; A Grubu 10 milyon lira, B Grubu 5 milyon lira, A Grubu Şubeleri + 3 milyon liradır. Her bir şube için asgari 3 milyon lira eklenir. “ B” Grubu şube açamaz.
Bu bir özet hatırlatma idi. Şimdi esas konuya geçelim.
Yetkili müesseselerin her türlü pay devri işlemi izne tabidir. Mevcut ortaklar arasındaki hisse devirleri de dâhil olmak üzere tüm hisse devri izni işlemleri için Yönetmelik ekinde yer alan ücretlerin devralınacak pay nispetinde ödenmesi zorunludur. (Verasetten ve alt soy/üst soy devirler hariç).
Yetkili müesseseler hem mevcut hissedarlar arasında hem de dışardan hisse almak suretiyle yapılacak olan hisse devirlerinde Bakanlıktan izin almakla yükümlüdürler. İzin almaksızın hisse devri gerçekleştirdiğinin tespit edilmesi durumunda, izinsiz işlemi gerçekleştiren yetkili müessese hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır (2025 Yılı İçin Alt Sınır: 72.340 Türk Lirası) ve söz konusu işlemin düzeltilerek ortaklık yapısının önceki haline getirilmesi için 60 güne kadar süre verilir. Belirtilen süre sonunda gerekli işlemlerin gerçekleştirilmemesi durumunda yetkili müessese faaliyet izni iptal edilir.
Pay devri izin başvuruları için “Yetkili Müessese Bilgi Sistemi’nin “İzin Başvuruları” sekmesi altında bulunan “Hisse Devri İzni” kısmına aşağıdaki belgelerin ve diğer istenen bilgilerin yüklenmesi gerekmektedir;
· Pay devri izni başvuru dilekçesi
· Pay devirlerine ilişkin noter onaylı yönetim kurulu kararı
· Müflis olunmadığına, iflas anlaşması “konkortado” ilan edilmediğine ve iflasın ertelenmesi kararının verilmediğine dair beyan,
· Adli Sicil Belgesi
· Vergi Borcu Bulunmadığına Dair belge
· Yetkili müessese kuruluşu için kurucular beyannamesi
· Tebliğde belirtilen şartları sağladığına ilişkin yazılı beyan
· Ticari özgeçmiş
· Mali güç tevsikine ilişkin belgeler
· Pay devri izni ücreti dekontu
· Bilgi sistem üzerinden ücret ödendiğine ilişkin dekont talep edilmediği sürece herhangi bir ücret ödemesi kesinlikle yapmamak gerekir.
Yetkili müessese hisse devri izni başvurularında; hisseleri devralacak olan gerçek ve veya tüzel kişiler toplamda en az; asgari ödenmiş sermaye tutarının devralacakları hisse oranının karşılığı olan tutarı kadar mali gücü bulunduğunu tevsik etmek Mali gücün tevsikine ilişkin usul ve esaslar
Mali gücün tevsikine ilişkin usul ve esaslar
Mali gücün tevsikinde aşağıdaki kriterler ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınır:
a) Gerçek kişilerin başvurunun yapıldığı tarihten önceki son beş yıla ait onaylı gelir vergisi beyannamesinde yer alan vergi sonrası net gelirlerinin toplamı ve/veya beyana tabi olmayan ücret geliri olanlar için yıllık net gelirlerinin toplamı,
b) Tüzel kişilerin başvurunun yapıldığı yıldan önceki son beş yıla ait onaylı vergi beyannamelerinde yer alan vergi sonrası net gelirlerinin toplamı,
c) Veraset yoluyla intikal eden her türlü menkul malın başvurunun yapıldığı tarihten önceki son beş yılda banka hesaplarına intikaline ve/veya gayrimenkul malların başvurunun yapıldığı tarihten önceki son beş yılda satışı ve banka hesaplarına intikaline ilişkin ibraz edilen belgelerle tevsik edilen varlık toplamı,
ç) Başvuru sahibi gerçek kişilerin bankalarda bulunan, mevduat, katılım, kıymetli maden depo hesaplarında en az 6 ay boyunca bulundurulan ortalama tutar,
Yetkili müesseselerin kuruluş, şube açma izni, hisse devri ve grup dönüşüm ön izni başvuru işlemlerinde Tebliğ’in ilgili hükümleri ve bu Genelgede yer alan hükümler uygulanır. Başvuru sahiplerinin bu Genelgede yer alan hükümler kapsamında mali güçlerini tevsik edememeleri durumunda Tebliğ’in ilgili maddelerinde yer alan gerekli mali güce sahip olma şartının sağlanmaması sebebiyle başvurular reddedilir.
YMM/BD HASAN SANCAK
Kaynakça:
Finansal Piyasalar ve
Kambiyo Genel Müdürlüğü