İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERDE KUR FARKLARI VE KDV İADE TUTARINA İLİŞKİN İNCELEMELER

a)    İmalatçı Lehine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik

KDV Genel Uygulama Tebliği’nin “8.8. İmalatçı Lehine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik”  bölümünde “… İhracatçıların yurtdışına teslim ettiği mal karşılığında aldıkları vergi iadesi, kur farkı ve kaynak kullanımı destekleme primleri üzerinden KDV hesaplanması söz konusu değildir.

İhracatçılar tarafından, ihraç kaydıyla mal aldıkları imalatçılara, malın satın alındığı dönemden ve ihracattan sonra reklamasyon, vergi iadesi, kur farkı, kaynak kullanımı destekleme primi, faiz vb. unsurların kısmen veya tamamen aktarılması 3065 sayılı Kanunun 20 nci maddesine göre ihraç kaydıyla teslim bedeline dahildir.

İhraç kaydıyla teslimlerde, teslim tarihinden sonra ortaya çıkan ve ihracatçılar tarafından imalatçılara yapılan ödemelerde, imalatçı tarafından ihracatçı adına ödeme tutarı üzerinden bir fatura düzenlenir ve bu faturada;

Ödemenin mahiyeti ayrı ayrı belirtilir, malın tabi olduğu oran üzerinden KDV hesaplanır, bu KDV tutarının tahsil edilmediğine dair bir açıklama yazılır, ödemenin kaynağı olan ilk ihraç kaydıyla teslim faturasına ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesine tarih ve numara belirtilmek suretiyle atıfta bulunulur.

İmalatçı, faturada gösterdiği KDV’yi, fatura tarihini içine alan döneme ait KDV beyannamesinde hem hesaplanan hem de indirilecek KDV olarak beyan eder. Hesaplanan KDV’nin beyanında, “Tevkifat Uygulanmayan İşlemler” tablosunda malın tabi olduğu orana ilişkin satır kullanılır.

İndirim beyanında ise “İndirimler” tablosunun “Bu Döneme Ait İndirilecek KDV” satırı kullanılır. İhracatçı ise ihraç kaydıyla teslimde olduğu gibi, bu faturada belirtilen ancak imalatçıya ödenmeyen KDV’yi indirim konusu yapamayacağından KDV beyannamesine dâhil etmez.” Denilmektedir.

b)   İmalatçı Aleyhine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik

KDV Genel Uygulama Tebliği’nin “8.9. İmalatçı Aleyhine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik”  bölümünde; 3065 sayılı Kanunun (11/1-c) maddesinde, ihracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilecek katma değer vergisinin, ihraç edilen mala ilişkin imalatçı satış bedeline göre hesaplanan vergiden, imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin düşülmesinden sonra kalan tutardan fazla olamayacağı hükme bağlanmıştır.

İmalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farkları için ihracatçılar tarafından düzenlenecek faturada KDV hesaplanmaz. Bu kapsamda düzenlenen faturaya; “3065 sayılı KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla yapılan teslimlerde imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin olduğundan KDV hesaplanmamıştır.” ifadesi yazılır. Ayrıca söz konusu faturada, imalatçı tarafından düzenlenen faturanın tarih ve sayısına yer verilir.

İmalatçılara ihraç kayıtlı teslim nedeniyle iade edilecek KDV hesabında, imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarından doğanlar da dahil olmak üzere, imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin (imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ihraç kayıtlı teslim edilen malın tabi olduğu oran uygulanmak suretiyle bulunan tutar) ihraç kayıtlı teslim bedeli üzerinden hesaplanan vergiden düşüleceği tabiidir. Ancak, iade talep dilekçesinin verildiği tarihten sonra imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarına ilişkin olarak iade hesabında herhangi bir düzeltme yapılmaz.” denilmektedir

Örnek: 500.000 TL karşılığında imalatçı “A” firma tarafından ihracatçı “B” firmasına ürünler teslim edilmiştir. (Teslim Esnasında 500.000*%20 = 100.000 TL KDV hesaplanacak olup, ihraç kayıtlı teslim olması nedeniyle ilgili tutar 600.000 TL olarak değil, 500.000 TL olarak tahsil edilmiştir.)

Takip eden dönemde KDV İadesi Talep Dilekçesi oluşturulmadan; ihracatçı “B” tarafından 100.000 TL tutarında kur farkı faturası düzenlenmiştir.

Burada ilgili iade tutarı aşağıda yer aldığı üzere hasıl olacaktır. (Firmanın Tecil Edilecek KDV tutarı bulunmadığı varsayımına göre hesaplama yapılmıştır)

A = İhraç Kayıtlı Teslim Tutarı : 500.000,00

B = Aleyhte Kur farkı faturası : 100.000,00

C= (A-B) İadeye Esas İhraç Kayıtlı Matrah : 400.000,00

D= C*0,2 İade Edilmesi Gereken KDV Tutarı : 80.000,00

Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere; aleyhte kur farkı oluşması durumunda İade edilmesi gereken KDV tutarı 100.00 TL olarak değil, 80.000 TL olarak hesaplanmıştır.

Ancak; KDV İade talep dilekçesinin verilmesinden sonra ilgili aleyhte kur farkı hesaplanmış olsaydı; herhangi bir düzeltme yapılmayacaktı.

SONUÇ

• Lehte kur farkı oluşması durumunda; ihracatçı firmaya KDV’ li fatura düzenlenecek olup, KDV tutarı; hem hesaplanan KDV hem de indirilecek KDV olarak beyan edilecektir. (İlgili faturada yukarıda yer alan atıfların yer alması gereklidir)

• Aleyhte kur farkı oluşması durumunda; imalatçı firmaya KDV’ siz fatura düzenlenecektir. . (İlgili faturada yukarıda yer alan atıfların yer alması gereklidir)

Saygılarımla,

Samet KAPICI

SMMM (CPA) & Tax Advisor & VAT Return and Reporting Consultant