Şayet tedarikçinizde inceleme yapılır ve tedarikçini­ze sahte belge düzenleyicisi teşhisi konulursa, zorlu bir süreç sizi bekliyor demektir.

1Fatura dışında satın alma sürecine ilişkin tüm elekt­ronik olanlar dâhil yazışmalar veya mesajlaşmalar muhafaza edilmeli.

2Düzenli ve büyük tedarik ve tedarikçilerin ayrıntılı dosyaları olmalı.

3Vergi incelemesi sırasında tutanaklara olabildiğince ayrıntılı, detaylı açıklamalar yapılmalı.

Kasaplar sahte belge vermemiş bir ilçe sahte et yememişti

1989 yılında bir ilçede yapılan denetimler sonucu, tüm kasapların tüm alımlarının sahte belgelere dayan­dığı tespit edilmişti. O zaman tüm alımlar sahte ise sa­tışlar da sahtedir şeklinde bir genelleme yapılmamıştı. Ancak günümüzde bir kısım incelemelerde genelleme­ler yapılarak, kısmen veya tamamen sahte belge kulla­nan mükelleflerin tüm satışlarına sahte belge ithamında bulunulabiliyor.

Aşağıda örneklerini paylaşacağımız problemler (tıp­kı örnekteki kasaplar gibi) sahte belge kullanmadan zi­yade, satıcının daha az vergi ödemek için yaptığı fiiller olabilmektedir. Bu konu aslında müteselsil sorumluluk (değerli meslektaşım Akın Gencer Şentürk’le aynı gö­rüşteyim) şeklinde ele alınması gerekirken yanlış bir şekilde alıcılara sahte belge kullanımı şeklinde yansı­tılabilmektedir.

1 İşi terk etmiş, tasfiye edilmiş, iflas etmiş ,konkor­dato talep etmiş, kayyıma devredilmiş, organsız kal­mış, fiilen işi durdurmuş şirketlerin eski dönem belge­lerinin ibrazında veya kayıtlarında yaşanan sorunlar bunlardan alışveriş yapanlara yansıtılmaktadır.

2 Bir yandan gerçek mal ve hizmet satışında bulunur­ken bir yandan da sahte belge düzenlenebilmekte,

3 Önceleri tamamen gerçek iş yaparken sonradan ni­yeti bozup sahte belge düzenlemeye başlayanlardan gerçek dönemde alışveriş yapmış olanlar,

4 Beyan ve ödeme yükümlülüklerini çeşitli sebeplerle kısmen veya tamamen yerine getirmeyen mükellef­lerden mal/hizmet almış olanlar,

5 Bilinen adreslerinde bulunamayanlardan zamanında mal/hizmet almış olanlar,

6 Defter ve belgelerini ibraz etmeyen mükelleflerden mal/hizmet almış olanlar,

7 Mükellefiyeti terkin edilenlerden alışveriş yapmış olanlar.

Yukarıda yer verilen ve benzeri durumlarda bu mü­kelleflerin düzenlediği tüm belgelerin sahte belge oldu­ğu anlamına gelmemektedir.

“Konu bilerek ya da bilmeden kullanmadan ziyade, uyumlu mükellef tarafından gerçek bir mal veya hizmet alımına dayanan belgenin yukarıda yer verilen sebepler­le sahte belge kapsamında değerlendirilmesi, yani sap ile samanın karıştırılması sorunudur.” (değerli YMM Mu­hammet Ali Ayaz’ın değerlendirmesine katılıyorum).

Nasıl savunacağız?

Aşağıda, bu tür sorunların, inceleme aşamasında ol­masa da yargılama aşamasında savuşturulmasında işe yaradığını tecrübe ettiğim belge ve açıklamaları liste­lemeye çalıştım.

1 Sipariş sürecine ilişkin e postalar dâhil tüm yazışma­lar çıkarılmalı.

2 Mal veya hizmet ihale ile (veya birden fazla şirket­ten teklif alınarak) temin edilmişse ihale sürecine ilişkin her türlü yazışmalar bir araya getirilmeli.

3 Satın alınan malın kalite kontrol/kabul süreci çalış­malarına ilişkin her türlü belge ve yazışma bir ara­ya getirilmeli.

4 Tedarikçi kabul aşaması

yazışma ve belgeleri.

a-Şirketin ortakları,

b-Vergi levhası,

c-muhtasar beyanı,

ç– Varsa vergi dairesinin yaptığı yoklama fişlerinin bir örneği,

d– Araç listesi, üretim, depolama kapasitesini ortaya koyan belgeler.

e- Tedarikçi avukatından alınmış yazı.

f– Tedarikçi YMM’sinden alınmış bir yazı.

g- Tedarikçinin muhasebecisinden alınmış bir yazı.

h– Tedarikçinin bankacısından alınmış bir yazı.

ı- Organize sanayi bölgesi vb bir yerde ise bölge yö­netiminden alınmış yazı.

i– Ticaret odası, sanayi odası, mesleki teşekkül, oda veya birlikten alınmış yazı, ruhsat ve izinler.

j– Web sitesi, e posta adresleri, cep telefonları.

k– Şirkete ve iş yapma kapasitesine dönük görseller.

m– Kapasite raporu, teşvik belgesi vb belge ve raporlar.

n- Kalite standardı vb belgeleri.

o– Ruhsat, izin vb belgeler.

Kdv beyan tahakkuk/ ödeme makbuz örnekleri,

ö. Kira kontratı örneği,

p. Şirketin çalışan sayısı

5 Taşıma belgesi. Taşıyan aracın plakası. Ruhsat foto­kopisi. Taşıyan şoförün ehliyet fotokopisi. Malı tes­lim alan ve veya edenin isim ve imzaları.

6 Kantar

fişleri.

7 Depo/ mal teslim

makbuzu/tutanağı.

8 Reddedilen, iade edilen ürünlere ilişkin belgeler. İa­de, iskonto, prim faturaları.

9 Satıcının sorumluluğunda olan bir kısım tamir, ba­kım vb. işler.

10 YMM’nizin satıcı şirketle

yaptığı tutanaklar.

11 Güvenlik kamera kayıtları, fotoğraf, video vb. görseller.

Zeki Gündüz

Dünya Gazetesi